b) Lege Provinziala di 5 de dezëmber dl 2012, n. 211)
Regolamënt de profesciuns turistiches

(1) Chësta lege regolamentëia l’ativité de mënaturisć y de acompagnadù/acompagnadëssa de iade por promöie n svilup profescional y ecuilibré de chëstes profesciuns y por garantì la prestaziun de n sorvisc adeguè y coret.

(1) Mënaturisć é che che acompagnëia de profesciun porsones singoles o grups de porsones canche ai va a ti ćiarè a operes d’ert, museums, mostres, parcs, galaries d’ert y escavaziuns archeologiches, sciöche inće canche ai va a fà na roda turistica y ti spliga deperpo les carateristiches storiches, artistiches, monumentales, dla contrada y dla natöra.

(2) Acompagnadù/Acompagnadëssa de iade é che che acompagnëia de profesciun porsones singoles o grups de porsones sön iadi tl teritore nazional o foradecà y ćiara che i programs de iade dles agenzies vëgnes mantignis y che i sorvisc d’assistënza che va debojëgn vëgnes garantis tratan döt le iade y dà implü inant informaziuns fondamentales y d’interès turistich sön i raiuns rodà jö, tan inant che chësc ne toca nia pro les competënzes di/dles mënaturisć preodüdes dal coma 1.

(1) Tla provinzia de Balsan po chëstes porsones ti jì do ales ativitês profescionales preodüdes tl articul 2:

1. les porsones che à arjunt l’abilitaziun preodüda dal articul 6;
   
2. sogeć che à ciafè l’abilitaziun te n’atra regiun o provinzia autonoma.2) 
   

(2) Les zitadines y i zitadins di Stać dl’UE che à arjunt abilitaziuns analoghes aladô dl ordinamënt de so paîsc de provegnënza y ô ti jì do regolarmënter a chësta profesciun tla provinzia de Balsan é sotmetüs ales normes de surantuta dla diretiva 2005/36/CE dl Parlamënt europeich y dl Consëi di 7 de setëmber dl 2005 sön le reconescimënt dles cualificaziuns profescionales.

(3) Les zitadines y i zitadins di Stać che ne fej nia pert dl’UE che à arjunt abilitaziuns analoghes aladô dl ordinamënt de so paîsc de provegnënza y ô ti jì do regolarmënter a chësta profesciun tla provinzia de Balsan é sotmetüs ales desposiziuns statales sön l’imigraziun y sön le status de porsona da foradecà.

(4) La Repartiziun provinziala Turism ćiara do sce l’abilitaziun y sü contignüs y conescënzes profescionales va a öna cun chi che vëgn odüs danfora da chësta lege y scrî dant, sce al é le caje, che al vëgnes apliché mosöres de compensaziun.

(5) Sce la porsona che fej domanda vëgn da n Stat dl’UE olache la profesciun n’é nia regolamantada vëgnel tignì cunt por le reconescimënt inće dl’esperiënza profescionala fata tl paîsc de provegnënza y al vëgn eventualmënter scrit dant les mosöres de compensaziun preodüdes dal coma 4.

(1) Les porsones che vëgn por le pröm iade da n Stat dl’UE tl Südtirol por ti jì do temporaneamënter y ocajionalmënter ales profesciuns indicades tl articul 2 ti le lascia alsavëi bele danfora, te ći forma che ares ô, ala Repartiziun provinziala Turism y injunta i documënć scrić dant dales normes de surantuta dla diretiva 2005/36/CE dl Parlamënt europeich y dl Consëi di 7 de setëmber dl 2005 sön le reconescimënt dles cualificaziuns profescionales.

(2) Al mëss inće gnì lascè alsavëi les mudaziuns che vëgn do.

(1) Les porsones, che ô ti jì do regolarmënter ales profesciuns dades dant tl articul 2 y à l’abilitaziun aposta preodüda dal articul 6, mëss fà na comunicaziun zertificada dl scomenciamënt dl’ativité pro la Repartiziun provinziala Turism.

(2) Che che fej la comunicaziun preodüda dal coma 1 ciafa na tessera de reconescimënt; sües carateristiches y modalitês d’adoranza vëgn determinades dala Junta provinziala.

(3) I inoms dles porsones che à fat la comunicaziun preodüda dal coma 1 vëgn metüs sön na lista che vëgn publicada eletronicamënter.

(4) La fin dl’ativité mëss ti gnì lasciada alsavëi al ofize provinzial competënt te 90 dis y la tessera de reconescimënt é da dè derevers ćina al medemo terminn.

(1) Por ciafè l’abilitaziun da eserzité na profesciun preodüda dal articul 2 él da dè jö n ejam che vëgn scrit fora dal’assessuria provinziala competënta o dal assessur provinzial competënt.

(2) Por vigni profesciun turistica regolamentëia la Junta provinziala le prozedimënt por arjunje l’abilitaziun profescionala y determinëia:

1. sciöche les comisciuns d’ejam é metüdes adöm, sciöche ares vëgn nominades y sciöche ares à da laurè;
   
2. les materies y i lingac dles proes d’ejam; 3)
   
3. les modalitês d’ejam y i criters por valuté i ejams.
   

(3) Por gnì ametüs al ejam d’abilitaziun mësson ademplì chëstes condiziuns:

1. avëi la zitadinanza taliana o de n ater Stat dl’UE o la zitadinanza de n Stat che ne fej nia pert dl’UE sce an se tëgn sö regolarmënter tl teritore nazional;
   
2. avëi complì 18 agn;
   
3. ne ester nia gnüs condanà penalmënter deache chël comporta la proibiziun, inće temporana da eserzité la profesciun, ater co sce al é gnü fat na reabilitaziun por avëi indô i dërć da denant;
   
4. avëi n titul de stüde de na scora alta o de na scora profescionala por les ativitês profescionales preodüdes dal articul 2, o l’atestat de na formaziun fata foradecà reconesciüda o detlarada dla medema valüta.
   

(4) La Repartiziun provinziala Turism ti dà l’abilitaziun da eserzité la profesciun de mënaturisć inće a che che à na laurea de sciënzes dla leteratöra, direziun storia dl’ert o archeologia, o na cualificaziun dla medema valüta, do che al é gnü verifiché la conescënza di lingac y dl raiun provinzial.

(5) La Repartiziun provinziala Turism ti dà l’abilitaziun da eserzité la profesciun de acompagnadëssa/acompagnadù de iade inće a porsones che à na laurea o n diplom universitar te na materia turistica o na cualificaziun dla medema valüta, do che al é gnü verifiché sce ares à les conescënzes spezifiches che n’ê nia oget dl curs de stüde, mo che fej pert dles materies dl ultimo ejam d’abilitaziun che é gnü scrit fora.

(6) Canche chësta lege vëgn aplicada por le pröm iade po, che che desmostra d’avëi n’esperiënza profescionala de almanco cin agn tl setur dl turism, arjunje l’abilitaziun por eserzité la profesciun de acompagnadëssa/acompagnadù de iade, do che la Comisciun d’ejam preodüda dal coma 2 à valuté l’esperiënza de laûr. Ara po inće odëi danfora mosöres de compensaziun por arjunje l’abilitaziun. Por chësc fin mëss dötes les porsones interessades dè jö na domanda aposta pro la Repartiziun provinziala Turism te 90 dis dala jüda en forza de chësta lege.

(1) Degun zertificat d’abilitaziun profescionala y degöna comunicaziun zertificada dl scomenciamënt dl’ativité n’adora:

1. che che fej pert de na lia o de n’organisaziun che laôra zënza fins de davagn tl ćiamp dl tëmp lëde, dl sport, dla cultura, dla religiun o dl sozial y che n’eserzitëia nia de profesciun y zënza davagn les ativitês preodüdes da chësta lege, y les fej ma por les porsones che fej pert dles lies o dles organisaziuns o che é scrites ite a chëstes, tl respet dles normes provinziales sön les agenzies de iade y turism;
   
2. che che sciöche titolar, diretur tecnich o dependënt de n’agenzia de iade y turism tol ite ghesć tl post olache ai röia cun mesi de trasport, sciöche ala staziun dl bus o dla ferata, al aeroport o al port, o va para ti posć olache ai pëia indô ia;
   
3. che che fej sciöche dependënt de n’aministraziun publica les ativitês preodüdes da chësta lege diretamënter a bëgn de chësta;
   
4. che che é dependënt de öna dles organisaziuns turistiches preodüdes dal articul 2, coma 1 dla lege provinziala di 19 de setëmber dl 2017, n. 15, o dl’organisaziun provinziala competënta por la promoziun turistica o fej pert de n'assoziaziun scrita ite tl register dl volontariat (ONLUS) o de na cooperativa y acompagnëia ghesć a ti ciaré ai posć che toca pro so raiun de competënza. Le comun che a la competënza te chël raiun ti dà l'abilitaziun ales assoziaziuns zënza fin de davagn y ales cooperatives sce so statut y süa ativité va a öna cun i prinzips dl volontariat y dl liam cun le raiun y süa ativité ćiara da valorisé le patrimone dla contrada, artistich y storich; scenò vëgn l’autorisaziun trata zoruch; 4)
   

e) 5)6)

(1) La Provinzia po mëte a jì cursc d’ajornamët profescional por les profesciuns preodüdes dal articul 2.

(1) Les/I mënaturisć po, tratan che ares/ai fej so laûr y mostran sö la tessera de reconescimënt, jì a ti ćiarè debann tratan i orars de daurida a düć i museums, a dötes les galaries d’ert y a düć i monumënć de proprieté dla Provinzia, di ënć locai y di ënć istituis o regolamentà cun lege provinziala.

(1) Les/I mënaturisć y les acompagnadësses/i acompagnadus de iade ne po tratan che ai fej so laûr nia eserzité d’atres ativitês che n’à nia da nen fà cun süa profesciun, dantadöt nia ativitês de carater comerzial. La proibiziun reverda inće vigni sort d’ativité en concorënza cun les agenzies de iade sciöche inće la chirida direta o indireta de ghesć por hotì, agenzies de iade, eserzizi publics y de chësta sort.

(2) Por l’eserzize dles profesciuns preodüdes dal articul 2 él proibì da s’anuzé dl laûr de porsones che n’à nia l’abilitaziun profescionala aposta, ater co sce ara se trata dles porsones preodüdes dal articul 7.

(3) Por podëi eserzité les profesciuns preodüdes dal articul 2 val debojëgn d’avëi n’assiguraziun de responsabilité zivila cuntra i risć a chi che les porsones che tol pert ales vijites o ales ativitês preodüdes po ti jì incuntra.

(1) Tl respet de ći che vëgn preodü dal articul 7, ti vëgnel fat a che che ti va do tl teritore provinzial a na profesciun dada dant tl articul 2 zënza avëi l’abilitaziun aposta, na straufunga aministrativa da 600,00 euro a 1.800,00 euro. La medema straufunga aministrativa ti vëgn fata a che che s’anüza por l’ativité de n’aziënda de porsones zënza l’abilitaziun preodüda dal articul 6.

(2) Che che eserzitëia na profesciun preodüda dal articul 2 y ne fej nia bele danfora na comunicaziun zertificada dl scomenciamënt dl’ativité preodüda dal articul 5, mëss paié na straufunga aministrativa da 100,00 euro a 300,00 euro.

(3) Che che ne se tëgn nia ai dovëis scrić dant dal articul 10, coma 1, mëss paié na straufunga aministrativa da 100,00 euro a 300,00 euro.

(4) Che che fej na profesciun preodüda dal articul 2 zënza avëi n’assiguraziun de responsabilité zivila preodüda dal articul 10, coma 3, mëss paié na straufunga aministrativa da 200,00 euro a 500,00 euro.

(5) Che che ne se tëgn nia ales normes de chësta lege por chëres che al ne vëgn nia bele preodü na straufunga te chësc articul, mëss paié na straufunga aministrativa da 50,00 euro a 150,00 euro.

(6) Al resta te vigni caje impé les desposiziuns penales independëntemënter dales straufunghes aministratives.

(7) Le personal dla Repartiziun provinziala Turism, inćiarié da so diretur/süa direturia, le Corp forestal provinzial, la polizia locala sciöche inće i organns de segurëza publica y de polizia statala ćiara che chësta lege vëgnes respetada.

(1) Les cualificaziuns profescionales de mënaturisć y de acompagnadëssa/acompagnadù de iade che é gnüdes relasciades dala Repartiziun provinziala competënta ćina ala data de jüda en forza de chësta lege, vëgn parificades ales cualificaziuns preodüdes da chësta lege.

(1) Do l’articul 8 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33, vëgnel injuntè chësc articul:

“Art. 8/bis (Istrutur/istruturia de mënacrëp)

1. Les funziuns de istrutur tecnich ti vëgn surandades ti cursc ma a mënacrëp che à le diplom de istrutur de mënacrëp arjunt do avëi fat i cursc aposta organisà dala ćiamena profescionala nazionala di mënacrëp o dala ćiamena profescionala provinziala di mënacrëp.”

(2) Do l’articul 8/bis dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33, vëgnel injuntè chësc articul:

Art. 8/ter (Acompagnadus/acompagnadësses da jì sö por munt)

1.I acompagnadus y les acompagnadësses da jì sö por munt eserzitëia de profesciun, mo nia a vigni moda ma y tresfora, chëstes ativitês:

1. acompagné porsones zënza adorè i grifs, la corda y le picl da dlacia sön sëmenes, tut fora les ferates, les sëmenes atrezades y i dlacias;
   
2. fà conësce y aprijé, tl respet dles regoles de segurëza y de prudënza, la contrada y les belëzes naturales, sciöche inće i aspeć storics, etnografics y topografics di posć olache al vëgn fat les escurjiuns.
   

2. Por l’ativité profescionala preodüda dal coma 1 ne vëgn chëstes porsones nia sotmetüdes ales desposiziuns de chësta lege:

1. i titolars y les titolares de eserzizi d’alberch y afitaćiamenes, sciöche inće sü familiars y sü dependënć, che va cun sü tliënć sö por munt;
   
2. i titolars y les titolares de aziëndes y sü familiars tl cheder dl’ativité dles vacanzes sön le lüch da paur aladô dla lege provinziala di 19 de setëmber dl 2008, n. 7, y mudaziuns suandëntes.
   

3. La Junta provinziala fissëia le raiun, les condiziuns y les modalitês por eserzité la profesciun de acompagnadù/acompagnadëssa da jì sö por munt.

4. I mënacrëp y i aspiranć/les aspirantes mënacrëp po eserzité les ativitês preodüdes te chësc articul.”

(3) Le coma 2 dl articul 9 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33, vëgn sostituì insciö:

“2. I mënacrëp, che à arjunt tl trienium de validité dl’iscriziun tl register profescional, le diplom d’istrutur de mënacrëp, relascè do la frecuentaziun di cursc organisà dala ćiamena profescionala nazionala di mënacrëp o dala ćiamena profescionala provinziala di mënacrëp, n'é nia oblià da frecuentè le curs d’ajornamënt.”

(4) Tl coma 2 dl articul 14 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33 vëgnel injuntè chësta frasa: “Pro la ćiamena profescionala provinziala toca inće i acompagnadus y les acompagnadësses da jì sö por munt che laôra tla provinzia de Balsan.”

(5) L’articul 17 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33 vëgn abroghè.

(6) Tl coma 1 dl articul 18 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33, vëgnel injuntè do les parores: “aspiranć mënacrëp” les parores: “y i acompagnadus y les acompagnadësses da jì sön por munt”.

(7) Tl coma 6 dl articul 21 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33, vëgnel injuntè do les parores: “aspiranć mënacrëp” les parores: “i acompagnadus y les acompagnadësses da jì sön por munt”.

(8) Do le coma 6 dl articul 21 dla lege provinziala di 13 de dezëmber dl 1991, n. 33, vëgnel injuntè chësc coma:

“6/bis. Che che fej tla provinzia de Balsan le laûr preodü dal articul 8/ter zënza i recuisić che alda laprò, mëss paié na straufunga aministrativa da 600,00 euro a 1.800,00 euro.”

(1) Chësta lege ne comporta nia spëises nöies o majeres por l’eserzize finanziar 2012.

(2) La spëisa a ćiaria di eserzizi finanziars suandënć vëgn stabilida cun la lege finanziara anuala.

Chësta lege gnarà publicada tl Boletin Ofizial dla Regiun. Vignun a chël che al ti speta é oblié da la respetè y da la fà respetè sciöche lege dla Provinzia.