b) Lege Provinziala di 31 de agost dl 1974, n. 71)2)
Assistënza scolastica. Previdënzes por garantì le dërt da studié

(1) La Provinzia autonoma de Balsan se tol dant cun chësta lege da:

1. garantì n’avalianza dles oportunitês reala tl ćiamp dla formaziun, cun le tó y jì i impedimënć economics y soziai che tëgn sö l'ademplimënt dl dovëi scolastich y impedësc le svilup plëgn dla porsona umana;
   
2. garantì a che che à les capazitês y se le mirita da arjunje i degrà de stüde plü alć, inće sce ai n’à nia i mesi.
   

(1) La Junta provinziala aprovëia vigni ann ćina ai 31 de merz le plann de stüdi general di intervënć por realisé le dërt da studié.

(2) Tl plann vëgnel fissé sides i intervënć olache i scolars n’à nia debojëgn de certes condiziuns sogetives o ogetives, sides chi lià a recuisić o a concursc.

(3) La Provinzia sostëgn le dërt da studié cun:

1. stipendiums ordinars;
   
2. stipendiums straordinars;
   
3. la retüda de tasses y contribuć scolastics;
   
4. menses scolastiches;
   
5. libri de scora;
   
6. trasporć de scolars o d’atres alisiraziuns de iade;
   
7. l’assiguraziun;
   
8. sorvisc abitatifs;
   
9. sorvisc de sostëgn y de verda de mituns y jogn fora dal orar de scora;
   
10. provedimënć por mituns y jogn cun handicap;
    
11. vigni ater intervënt por realisé le dërt da studié.
    

(4) I intervënć preodüs dal coma 3, lëtra a), b), c) y e) é por scolars che é te na situaziun economica dejavantajada.

(5) La condiziun economica dejavantajada vëgn fissada aladô dl davagn, dl patrimone y di imporć nia imponibli stabilis dai criters aposta. An tëgn cunt sides dl davagn y dl patrimone dl scolar che de chi de sü geniturs. Sce i geniturs é separà legalmënter o devorzià, mësson tignì cunt dl davagn y dl patrimone dl scolar y dl genitur autorisé al’educaziun. Sce le scolar é orfano de tramidui i geniturs, mësson tignì cunt dl davagn y dl patrimone dl scolar y de che che eserzitëia la potesté dl genitur. Sce le genitur che à la potesté vir adöm cun zacai zënza ester maridà, tëgnon inće cunt dl davagn y dl patrimone dla porsona cun chëra che al vir adöm.

(6) La Junta provinziala stabilësc le davagn mascimal ametü y i criters de valutaziun dl davagn, dl patrimone y di imporć nia imponibli. 3)

(1) I scolars po se damanè les prestaziuns preodüdes da chësta lege sce ai é:

1. zitadins dl'Uniun Europeica che frecuentëia istituziuns scolastiches y formatives profescionales tl Südtirol;
   
2. zitadins extracomunitars che à la residënza tl Südtirol y frecuentëia istituziuns scolastiches y formatives profescionales tl Südtirol;
   
3. zitadins dl'Uniun Europeica che à la residënza tl Südtirol da altamo dui agn, y frecuentëia, fora dl teritore provinzial, istituziuns scolastiches o formatives profescionales che ne n’é nia da ciafè tl Südtirol; 4)
   
4. zitadines y zitadins de stać che ne fej nia pert dla Uniun europeica che à la lizënza de sojornanza CE por permanënzes a tëmp lunch tla Talia y vëgn porchël parificà ales zitadines y ai zitadins talians; 5)
   
5. zitadines y zitadins de stać che ne fej nia pert dla Uniun europeica che à la residënza [da almanco cin agn] tl Südtirol y frecuentëia, fora dla provinzia, na scora o na istiuziun de formaziun profescionala che n’é nia da ciafè tl Südtirol. 5)6)
   

(1) Ai scolars ti pol gnì conzedü n stipendium, sce ai à i recuisić generai preodüs dal articul 3 y é tles condiziuns economiches dejavantajades preodüdes dal articul 2, coma 5.

(2) I stipendiums vëgn assegnà tres concursc scrić fora dala Junta provinziala.

(3) Tla bandida dl concurs vëgnel stabilì:

1. la soma dl stipendium;
   
2. i criters por valuté les condiziuns importantes a livel iuridich y les condiziuns economiches dejavantajades;
   
3. les desposiziuns por assegné i punć por la gradatöra.
   

(4) Desvian da ći che é preodü dal articul 3 y da chësc articul pol gnì conzedü n stipendium straordinar a scolars che é te na situaziun de bojëgn particolar.9)

(1) Ai scolars scrić ite pro istituziuns scolastiches o formatives profescionales fora dla provinzia de Balsan, che ne n’é nia tla provinzia de Balsan, pol ti gnì retü les tasses o i contribuć scolastics, sce ai à i recuisić por che al ti vëgnes conzedü n stipendium aladô dl articul 5. 10)

(1) Le sorvisc dla mensa scolastica vëgn garantì dai comuns. I comuns po inće ti surandè la gestiun a terzi.

(2) Le Comun competënt fissa i criters y les modalitês de organisaziun dl sorvisc dla mensa, sciöche inće i recuisić che alda laprò por ti rové pormez y tó pert ai cosć a ćiaria di benefiziars.

(3) La Junta provinziala fissa i criters y les modalitês de partezipaziun dla Provinzia ai cosć de gestiun ordinars dl sorvisc dla mensa, preodü dal coma 1. Le contribut po curì ćina al 40 porcënt di cosć de gestiun ordinars, da documentè dai comuns tres na lista di cosć. 15)

(1) Le consëi de istitut o de direziun ti imprësta ai scolars dles scores de vigni ordinn y degré i libri de scora, inće tla forma eletronica. I tesć de laûr devënta proprieté di scolars. Scenò ti vëgnel retü le cost por cumprè i libri y le material didatich ales families.

(2) La Junta provinziala determinëia vigni ann i criters de cerna di libri de scora y la soma mascimala por i cumprè por vigni scolar y tlassa, y i criters por conzede y determiné la soma mascimala, sciöche inće les modalitês da rete le cost por cumprè i libri y le material didatich.116)

(1) La Provinzia autonoma de Balsan po mëte sö n sorvisc de trasport scolastich por i scolars de scores de vigni ordinn y degré.

(2) Al sorvisc de trasport di scolars pol inće gnì ametü i mituns che va ala scolina, sce al é bele n sorvisc relatif y sce al vëgn garantì n sorvisc d’acompagnamënt.

(3) La Junta provinziala po istituì sorvisc de trasport speziai por i scolars che ne po nia s’anuzé dl sorvisc publich de linia.

(4) La Junta provinziala determinëia i criters por atuè le sorvisc de trasport di scolars, i recuisić d’amisciun, sciöche inće les diretives por istituì i sorvisc de trasport speziai.

(5) La Junta provinziala po ti conzede n contribut por i chilometri ai scolars che ne po nia s’anuzé dl sorvisc, inće sce ai à i recuisić por le trasport di scolars, sciöche inće al comun che organisëia eventualmënter chësc sorvisc de trasport. 17)

(1) L'aministraziun provinziala po curì, inće cun contrać de assiguraziun, i mituns dles scolines, les scolares y i scolars tl caje de inzidënć, che po sozede tratan le desfiramënt dles ativitês scolastiches, parascolastiches y interscolastiches, sciöche inće tratan che ai va da ćiasa a scora y indô zoruch.

(2) Dla curida di prighi da inzidënć di mituns dles scolines, dles scolares y di scolars, se crüzion do avëi arjunt n’acordanza cun l'Istitut Nazional Assiguraziuns Inzidënć sön le Laûr, aladô dl decret dl Presidënt dla Republica di 30 de jügn dl 1965, n. 1124, y mudaziuns suandëntes, o aladô dla lege provinziala di 9 de novëmber dl 2001, n. 16, y mudaziuns suandëntes.

(3)18)19)

(1) Le sorvisc de doscora, i sorvisc didatics integratifs y les ativitês de formaziun complementares vëgn realisà dai consëis de direziun o de istitut, a chi che la Junta provinziala ti darà i mesi che va debojëgn, aladô dles propostes dl consëi scolastich raional.

(2) Chisc sorvisc mëss portè pro tla scora d'oblianza a realisé la scora a tëmp plëgn, y tla scora alta a sostignì y a daidé recuperè i scolars manco dotà, o a vigni moda te situaziuns obietivamënter ries.

(1) La Provinzia ti garantësc ai mutilà y invalig zivii l’atuaziun plëna di intervënć d’assistënza preodüs dal articul 28 dla lege di 31 de merz dl 1971, n. 118. Chisc intervënć vëgn inće slarià fora ales porsones cun handicap fisics, psichics y di organns sensitifs. Ai mëss portè pro a integrè deplëgn chëstes porsones tles scores de portignënza y tles tlasses normales, tignin a vigni moda cunt dla natöra y dl degré dl handicap, y po inće ester sorvisc de acompagnamënt y de trasport individualisà y de assistënza adatada tratan l'orar de scora, dl doscora y di atri sorvisc didatics integratifs.

(1) La Provinzia po ti mëte a desposiziun ai scolars y ai lerneri n sorvisc abitatif, sciöche cuartiers, ćiases di studënć, convić o istituziuns similares, manajà diretamënter dala Provinzia o da terzi.20)

(2) Por i ënć publics o privać, zënza fin de davagn, che manajëia ćiases di studënć preodüdes dal coma 1, pol gnì curì daldöt le defizit dla gestiun ordinara tl limit de spëisa fissé dales desposiziuns de conzesciun di contribuć, sce al é la desponibilité sön le capitul de bilanz che alda laprò. La Junta provinziala po ti conzede contribuć ćina a alplü l'80 porcënt dles spëises reconesciüdes ai ënć publics o privać zënza fin de davagn, che promöi i interesc y les ativitês dles ćiases di studënć.20)

(3) La Provinzia po ti conzede contribuć a privać, ënć y assoziaziuns zënza fin de davagn, che pîta o promöi fora dai orars de scora n sorvisc cualifiché de verda y de sostëgn por i mituns y i jogn. De regola pol gnì sostignì chës scomenciadies a chëres che les families tol pert ai cosć por altamo le 33 porcënt. Por rajuns sozio-pedagogiches pol gnì preodü na partezipaziun ales spëises plü bassa da pert dles families. La soma di contribuć ne po nia ester majera co le defizit de gestiun.

(4) Ai ënć y ales assoziaziuns zënza fin de davagn, che mët a desposiziun un di sorvisc abitatifs preodüs dal coma 1, pol ti gnì conzedü contribuć ćina a alplü le 90 porcënt dles spëises reconesciüdes amissibles por:

1. cumprè frabicać o grunć;
   
2. proietè, costruì, amplié, sistemé, restrotoré o completè i frabicać;
   
3. cumprè mebli y atrezadöres. 20)
   

(5) I ënć y les assoziaziuns che ciafa i contribuć preodüs dal coma 4 mëss se tó dant da ne mudé nia la destinaziun di frabicać y de ći che alda laprò, dles atrezadöres y di mebli zënza le consëns dla Junta provinziala. La dorada dl lian relatif, che ne po nia ester mënder co 20 agn y majer co 50 agn, vëgn fissé dala Junta provinziala, do avëi tignì cunt dl'entité dl contribut conzedü. Le lian de ne mudé nia la destinaziun vëgn anotè tl liber fondiar.21)

(6) Sce al vëgn mudé la destinaziun di frabicać y de ći che alda laprò, mëssel gnì retü le contribut adöm cun i fić legai. Sce le frabicat vëgn adorè inant por fins soziai vëgnel smendrì le contribut conzedü en proporziun al tëmp che al é gnü adorè, aladô dla destinaziun preodüda dal coma 1. Al mëss gnì retü la desfarënzia cun laprò i fić legai.21)

(7) Desvian dales desposiziuns preodüdes dai comesc 5 y 6, po i bëgns cun lian de destinaziun gnì metüs a desposiziun dla Provinzia por n’indenité che tëgn cunt di contribuć ciafà. 21)

(8) La Junta provinziala fej fora i criters y les modalitês por conzede i contribuć.21)22)

(1) La provinzia po surantó vigni atra scomenciadia por sostignì le dërt da studié, y dantadöt por realisé o promöie convić y ćiases di studënć, iadi y vijites d'istruziun, libri por les biblioteches de tlassa y dla scora, y d’ater material didatich por düć, sciöche inće stromënć de aprendimënt individual.

(2) Chisc sorvisc po gnì realisà diretamënter o tres la conzesciun de contribuć o sostëgns ai Comuns, a sü consorc, sciöche inće a d’atri ënć o istituziuns particolarmënter adatà, che fej domanda.24)

(1) Pian ia dal ann scolastich 2001/2002 vëgn le convit nazional "Damiano Chiesa" de Balsan trasformè te na strotöra de convit y de formaziun provinziala por studënć y studëntes che fej na scora secondara, sciöche inće cursc de istruziun y formaziun alta y universitara. Le convit é inće na strotöra che sostëgn l'autonomia dles istituziuns scolastiches y che porta pro a mëte a jì ativitês de formaziun por le personal scolastich.

(2) Dl'aministraziun dl convit provinzial se crüzia la Repartiziun provinziala Intendënza scolastica taliana che s’anüza por chësc fin inće dl contingënt de personal fissé dala Junta provinziala aladô dl articul 15 dla lege provinziala di 29 de jügn dl 2000, n. 12.25)

(1) Por n sostëgn linguistich intensif di mituns y migranć jogn po la Junta provinziala mëte sö o finanzié zëntri linguistics tla provinzia de Balsan. I zëntri linguistics po gnì manajà diretamënter dal'aministraziun provinziala o da terzi.26)

(1) Le stipendium provinzial ne n’é nia compatibl cun d’atri stipendiums o cun n post debann te na ćiasa di studënć o n convit. Al studënt ti mëssel gnì garantì la poscibilité da chirì fora.

(2) Dötes les atres previdënzes preodüdes da chësta lege po gnì acumulades.

(1) I programs d’assistënza scolastica metüs a jì tla provinzia da ënć y istituć publics nazionai o suraprovinziai mëss gnì sotmetüs por vigni ann scolastich, aladô dl D.P.R. dl 1 de novëmber dl 1973, n. 687, al'aprovaziun dla Junta provinziala, che se crüzia de so coordinamënt cun les ativitês de competënza dla Provinzia.

(2) Plü avisa se tràtera de chisc ënć y istituć:

1. le zënter nazional sostëgns audiovisifs;
   
2. l’ënt nazional por les biblioteches popolares y scolastiches;
   
3. l’ënt nazional por la proteziun morala dl möt;
   
4. le zënter talian di iadi de stüde por i studënć dles scores secondares;
   
5. l’ënt nazional d’assistënza di maestri;
   
6. l’istitut nazional d’assistënza por i dependënć di ënć locai.