c) Lege provinziala di 29 de jügn dl 2000, n. 121)
Autonomia dles scores

(1) Tl respet di prinzips dà dant tl articul 19 dl Statut d’autonomia vel les prescriziuns de chësta lege por les scores elementares y mesanes, por les scores altes sciöche inće por les scores d’ert statales dla provinzia, denominades da chilò inant scores.

(2) Les scores che é parificades y ecuiparades ales scores statales y reconesciüdes dala lege adatëia anter le terminn dè dant tl articul 2, coma 4, en concordanza cun sü fins, so ordinamënt scolastich ales desposiziuns de chësta lege, y plü avisa por ći che reverda la determinaziun di curricula, l’autonomia de insegnamënt, d’organisaziun, de inrescida, de sperimentaziun y de svilup y les scomenciadies de inovaziun.

(3) L’ordinamënt dles scolines dla provinzia s’orientëia ai prinzips dl’autonomia dles scores sciöch’ai é definis te chësta lege.

(1) Ales scores ti vëgnel reconesciü la personalité iuridica. Aladô de chësta lege àres l’autonomia ti seturs dla didatica, dl’organisaziun, dla inrescida, dl svilup, dla sperimentaziun, dl’aministraziun y dles finanzes.

(2)  Les scores autonomes é responsables dla definiziun y dla realisaziun dl’oferta de formaziun. Por chësc fin laôreres inće deboriada cun d’atres scores y cun i ënć locai ćiaran de fà jì adöm i bojëgns individuai y les capazitês dla porsona cun i fins generai dl sistem scolastich.

(3)  L’autonomia dles scores garantësc la liberté de insegnamënt y le pluralism cultural y se manifestëia fondamentalmënter tla planificaziun y tla realisaziun de intervënć d’educaziun, de formaziun y de istruziun; chisc à sciöche fin le svilup dla personalité tignin cunt dl contest respetif, dles aspetatives dles families sciöche inće dla singolarité di sogeć interessà por ti garantì le suzès de formaziun en coerënza cun les lignes diretives y i obietifs generai dl sistem de istruziun y cun le bojëgn da miorè l’efiziënza dl insegnamënt y dl imparè.

(4)  La personalité iuridica y l’autonomia ti vëgn reconesciüdes ales scores cun decret dl Presidënt dla Provinzia cun faziun dal 1. de setëmber dl 2000.

(1) Les scores dess arjunje na grandëza otimala por garantì na concretisaziun efiziënta dl’autonomia. Tl cheder de na programaziun che ô promöie le dërt de istruziun partin sö te na manira efiziënta, aladô di raiuns, l’oferta de formaziun, dess la grandëza dles scores ti dè ales scores stabilité tl tëmp sciöche inće la capazité de se confrontè y de colaurè cun la comunité locala; ara dess integrè les scolares y i scolars te na comunité scolastica cun ofertes formatives desvalies adatades a stimolé la capazité d’imparè y la competënza soziala dles scolares y di scolars.

(2) La Junta provinziala, do avëi aldì le Consëi scolastich provinzial, stabilësc tan grana che na scora à da ester por ch’al ti vëgnes garantì le reconescimënt dla personalité iuridica y dl’autonomia ales scores. Ara individuëia inće les ezeziuns che va debojëgn por ti assiguré ales scolares y ai scolars che vëgn da de ries condiziuns geografiches o che à particolaritês linguistiches de podëi se jovè dl dërt de stüde. La Junta provinziala stabilësc inće la dimenjiun minima dles sëntes dles scores y dles seziuns foradecà dles scores de vigni degré. 2)

(3) Tignin cunt di criters dà dant tl coma 2 y do avëi aldì le Consëi scolastich provinzial y les Comunitês raionales, aprovëia y ajornëia la Junta provinziala vigni cin agn le plann de destribuziun dles scores sön le teritore tolon en conscidraziun les condiziuns locales y sozio-economiches, i programs d’insegnamënt spezifics, les strotöres scolastiches esistëntes y dantadöt la consistënza demografica de vigni grup linguistich cun sües carateristiches particolares y sü bojëgns sozio-culturai. Canch’al vëgn metü jö le plann de destribuziun pol inće gnì metü sö istituć che tol ite, aladô dles nezescitês, scolines, scores elementares, mesanes y altes. Le plann de destribuziun por les scores di paîsc ladins vëgn aprovè do avëi aldì l’adunada di ombolć di paîsc ladins impede les Comunitês raionales.

(4)3)

(1) Vigni scora arjigna ca so plann dl’oferta formativa tolon ite dötes les componëntes dla comunité scolastica. Chësc plann é le documënt fondamental che respidlëia l’identité culturala y le profil dles scores; al contëgn la planificaziun curiculara, extracuriculara, educativa y organisativa che les singoles scores adotëia tl cheder de süa autonomia.

(2) Le plann dl’oferta formativa corespogn ai obietifs de formaziun dles sorts desvalies de scores y direziuns de stüde determinà aladô dl articul 5 y al tol en conscidraziun i bojëgns dl contest cultural, sozial y economich dl raiun fajon inće referimënt ales nezescitês particolares de vigni grup linguistich. Al tol ite y reconësc les metodes de insegnamënt desvalies y valorisëia la profescionalité corespognënta dl personal dla scora.

(3)  Le plann dl’oferta formativa vëgn laurè fora dal collegium di insegnanć aladô di criters generai fissà dal consëi d’istitut, do avëi aldì les propostes dl consëi di geniturs o dles adunades di geniturs sciöche inće, por les scores altes, chëres dles scolares y di scolars. Le plann vëgn aprovè dal consëi d’istitut y spo metü en forza.

(4) Le plann dl’oferta formativa vëgn publiché y partì fora ales scolares, ai scolars y ales families tla forma che vigni scora arata chëra plü efiziënta.

(1)4)

(2)  Les scores stabilësc tl plann dl’oferta formativa le curriculum obligatore por sües scolares y sü scolars integran les materies y ativitês obligatories de basa cun materies y ativitês chirides fora liberamënter. Canche les scores mët jö so curriculum se jôres dles poscibilitês de flessibilité desvalies dades dant dal coma 1, lëtra e). Tles scores di paîsc ladins resta te vigni caje impé la partiziun paritetica dles materies ti lingac d’insegnamënt talian y todësch.

(3) Tl cheder dl curriculum metü jö aladô dl coma 2 po vigni scora desfarenzié süa oferta de formaziun aladô de seziuns, tlasses y grups de scolars y ti pité insciö ales scolares, ai scolars y ales families la poscibilité de chirì fora. Por chësc déssel gnì adorè te na manira otimala les capazitês profescionales dl personal insegnant preodü tl organich funzional dla scora.

(4) Le curriculum de vigni singola scora po inće gnì definì en acordanza cun la scora profescionala provinziala y po inće odëi danfora de tó pert a proieć de formaziun che vëgn pità y finanzià dala Uniun Europeica sciöche inće da ënć tla Talia y foradecà.

(5) L’adoziun de opziuns curiculares nöies o i mudamënć de opziuns bele fates mëss tignì cunt dles aspetatives dles scolares, di scolars y dles families en conscidraziun dla contlujiun dl curs de stüdi chirì fora.

(1) Tl respet dla liberté d’insegnamënt, dla liberté d’educaziun da pert dles families y di fins generai dl sistem scolastich concretisëia les scores, aladô dl articul 5, i obietifs generai y spezifics te percursc funzionai por realisé le dërt de imparè y de crësce dal punt de odüda educatif de dötes les scolares y de düć i scolars. Les scores vëiga ite y valorisëia les desfarënzies y promöi les capazitês de vigni singul tolon düć i provedimënć che va debojëgn por arjunje le suzès formatif.

(2) L’autonomia didatica reverda la cerna lëdia y programada de metodes d’insegnamënt, stromënć, formes d’organisaziun, tëmps d’insegnamënt y vigni atra scomenciadia che é espresciun de liberté de programaziun, tolon ite l’oferta de materies opzionales y facoltatives.

(3) I tëmps dl insegnamënt dles singoles materies y ativitês vëgn partis ite a na manira ch’ai s’adatëies plü ch’ara va ala sort de stüdi y inće al ritm dl imparè y ala manira de laurè dles scolares y di scolars. Por arjunje chësc fin po les scores apliché dötes les formes de flessibilité ch’ares arata d’ütl, danter ater pôres:

1. partì ite le contingënt de ores anual dles singoles materies y ativitês te modui;
   
2. fissé la dorada dles unitês d’insegnamënt atramënter co les ores d’insegnamënt y adorè tl cheder dl curriculum obligatore aladô dl articul 5 les ores che resta;
   
3. pité percursc didatics individuai tl respet dl prinzip general dl’integraziun dles scolares y di scolars tla tlassa y tl grup, inće por ći che reverda les scolares y i scolars cun handicap;
   
4. pité percursc didatics por stimolé scolares y scolars particolarmënter da talënt;
   
5. partì sö te modui grups de scolares y scolars dla medema o de d’atres tlasses, inće de tlasses de d’atri agn;
   
6. mëte adöm les materies te ćiamps disciplinars y formè combinaziuns.
   

(4) Tl eserzize dl’autonomia didatica se crüzia les scores inće de mëte a jì scomenciadies por scolares y scolars che à debojëgn de recuperè y de ciafè ores de sostëgn sciöche inće scomenciadies de prevenziun cuntra l’interuziun premadüda dla scora y la manćianza dl ademplimënt dl dovëi scolastich.

(5) Les scores tol inće scomenciadies adatades por promöie la continuité educativa, didatica y d’organisaziun sciöche inće l’orientamënt scolastich y profescional.

(6) Le collegium di insegnanć determinëia les modalitês y i criters de valutaziun dles scolares y di scolars tl cheder dles normes varëntes.

(7)I criters por le reconescimënt di credić y por recuperè i debić formatifs dles singoles scolares y di singui scolars vëgn stabilis dal collegium di insegnanć tolon inće en conscidraziun i obietifs dl imparè spezifics aladô dl articul 5 y la nezescité de slisiré le passaje da n percurs de stüde al ater, de promöie l’integraziun de sistems de formaziun sciöche inće de sostignì i passaji danter scora, scora profescionala y monn dl laûr.

(8)Implü stabilësc le collegium di insegnanć inće i criters por reconësce i credić de formaziun che reverda les ativitês realisades tl ćiamp dl ampliamënt dl’oferta formativa o fates liberamënter da scolares y scolars y che vëgn azertades o zertificades aladô.

(1) L’autonomia d’organisaziun à sciöche fin chël de realisé flessibilité y varieté por garantì l’efiziënza y la faziun dles scores, por adorè le miù ch’ara va les ressurses y les strotöres, por portè ite tecnologies nöies y por trà ite te scora le contest incëria.

(2) Les scores adotëia inće por ći che reverda l’adoranza de personal insegnant vigni forma d’organisaziun che, tl respet de ći che é odü danfora dai contrać de laûr coletifs, corespogn ai fins generai y spezifics de vigni sort y direziun de stüde. Te vigni scora po les modalitês d’adoranza dl personal insegnant ester desvalies da tlassa a tlassa por via ch’al po eventualmënter gnì desfarenzié tles metodes d’insegnamënt y tles formes d’organisaziun preodüdes tl plann dl’oferta formativa.

(3) I adatamënć dl calënder scolastich vëgn fać fora dal consëi de scora aladô dl program de scora y tignin cunt dles desposiziuns dades fora dala Junta provinziala. 5)

(4)  L’orar de döt le curriculum y chël dles singoles materies y ativitês vëgn organisà te na manira flessibla, inće tl cheder de na programaziun de de plü edemes, tl respet dl numer de ores al ann preodü por les singoles materies y ativitês d’oblianza, sciöche inće dla destribuziun dles ores de leziun sön cin dis al’edema, ater co sce la Junta provinziala autorisëia la destribuziun dles ores de leziun sön sis dis al’edema. 6)

(5) Vigni scora adotëia cun deliberaziun dl consëi d’istitut so regolamënt scolastich intern y vëiga inće danfora ch’al vëgnes apliché i prinzips che é tla cherta di sorvisc.

(1) L’autonomia de inrescida, de svilup y de sperimentaziun vëgn eserzitada tl cheder dla realisaziun dl’autonomia didatica y d’organisaziun y dess portè inant la cualité dl’oferta formativa cun l’aiüt dl’inovaziun y dla sperimentaziun.

(2) Les scores, singoles o assoziades danter ëres, eserzitëia l’autonomia d’inrescida, de sperimentaziun y de svilup tignin cunt dl contest cultural, sozial y economich dla realté locala; dantadöt se dàres da fà por:

1. la planificaziun dla formaziun y l’analisa dla valutaziun;
   
2. la formaziun y l’ajornamënt profescional intern dl personal;
   
3. l’inovaziun metodica y disciplinara;
   
4. la reflesciun sön l’importanza dles tecnologies d’informaziun y de comunicaziun sciöche inće sön süa adoranza tl prozès de formaziun;
   
5. la documentaziun pedagogica y süa difujiun tla scora;
   
6. le barat de informaziuns, esperiënzes y materiai d’insegnamënt.
   

(3) Por la validité di titui de stüde reconësc la Junta provinziala en acordanza cun le Ministêr dl’istruziun publica i proieć d’inovaziun dles singoles scores che reverda les mudaziuns di ordinamënć di stüdi stabilis aladô dl articul 5.

(4) Por i fins dà dant te chësc articul promöi y renforza les scores le barat de documentaziun y de informaziuns colauran cun d’atres scores sciöche inće cun l’Aministraziun provinziala, cun i Istituć pedagogics y inće cun le “Centro europeo dell’educazione – Istituto nazionale per la valutazione del sistema dell’istruzione“, cun l’ “Istituto nazionale di documentazione per l’innovazione e la ricerca educativa”, cun les universitês y d’atres istituziuns publiches o privates tl teritore nazional y internazional; les scores surantol instësses i cosć.

(5) Por promöie les ativitês de svilup dla scora é la Junta provinziala autorisada da conzede contribuć de n iade o retüdes de n iade tla mosöra de alplü 40 porcënt dles spëises che le personal diretif y insegnant dles scores statales à albü por cumprè hard- y software; la mosöra mascima por chësc alisirimënt economich ne po te vigni caje nia jì sura 520 euro fora. I criters y les modalitês por la conzesciun de chisc contribuć y de chëstes retüdes vëgn stabilis cun deliberaziun dla Junta provinziala. Les domandes de contribut mëss gnì dades jö anter trëi agn dal’aprovaziun di criters da pert dla Junta provinziala. 7)

(1) Tres n’acordanza po les scores se mëte adöm te na rëi de scores por realisé deboriada sü fins istituzionai sön la basa de proieć concordà.

(2) L’acordanza po avëi sciöche oget ativitês didatiches, de inrescida, de svilup y de sperimentaziun, de formaziun y d’ajornamënt intern, d’aministraziun y de contabilité sciöche inće de cumpra de bëgns y sorvisc. L’acordanza po inće odëi danfora le barat temporann de personal insegnant danter les scores; les modalitês vëgn stabilides pro tratatives coletives.

(3) L’acordanza vëgn aprovada dal consëi d’istitut y sc’ara vëiga danfora ativitês didatiches, de inrescida, de svilup y de sperimentaziun, de formaziun y de ajornamënt intern inće dal collegium di insegnanć dles scores interessades por chë pert che toma tla competënza dl collegium.

(4) L’organich funzional dè dant tl articul 15 dles scores che tol pert ala rëi de scores po gnì determiné a na manira ch’al sides poscibl da ti surandè al personal che à esperiënzes y competënzes particolares documentades compić d’organisaziun, inćiaries de coordinaziun danter les scores, sciöche inće de gestiun di laboratori.

(5) L’acordanza danter les scores coliades te na rëi determinëia les competënzes dl organn che é responsabl dla gestiun dles ressurses y dl arjunjimënt dles finalitês dl proiet sciöche inće les ressurses profescionales y finanziares che vëgn metüdes a desposiziun dla rëi dales singoles scores.

(6) Les scores, singoles o inće coliades te na rëi, po stlüje jö contrać cun universitês, istituziuns, ënć, aziëndes, assoziaziuns o cun singui esperć che à intenziun de dè n contribut por la realisaziun de fins particolars.

(7) Implü po les scores inće ester a öna cun acordanzes y convenziuns por tó pert a proieć de formaziun a livel local, statal y internazional.

(8) Les scores po formè consorc o jì pro consorc privać y publics por ademplì inćiaries de formaziun che corespogn a so plann dl’oferta formativa.

(1) Tl cheder dl’autonomia d’organisaziun y dl’autonomia didatica po les scores singoles, coliades en rëi o consorziades danter ëres, realisé ampliamënć dl’oferta formativa che tëgn cunt di bojëgns dl contest cultural, sozial y economich dles realtês locales. Chisc ampliamënć é scomenciadies che corespogn ai obietifs dla scora a bëgn de sües scolares, sü scolars, dles jones y di jogn tl’eté da jì a scora y de porsones adultes aladô dles normes preodüdes ti comesc 2, 3, 4 y 5. Les scomenciadies vëiga inće danfora d’adorè les strotöres y les tecnologies fora di orars de scora, de stabilì raporć cun le monn dl laûr y de tó pert a programs dla provinzia, dl stat y dl’Uniun Europeica sciöche inće de istituziuns publiches nazionales y da foradecà.

(2) Les scores po arichì i curricula obligatori cun materies y ativitês facoltatives tignin cunt de ći che les families y, tla scora alta inće les scolares y i scolars, s’aspeta. Les scores programëia chëstes scomenciadies por sües scolares y sü scolars sciöche inće por jones y jogn tl’eté da jì a scora inće sön la basa de acordanzes cun i comuns, cun d’atri ënć, cun organisaziuns soziales y economiches, cun assoziaziuns y cun privać.

(3)  Les scomenciadies por les porsones adultes vëgn metüdes a jì por arjunje le titul de stüde che corespogn ala direziun de stüde dla scora relativa. Chëstes scomenciadies po gnì a se le dè sön la basa de na proietaziun spezifica adoran inće metodes y stromënć de autoformaziun y percursc de formaziun individuai. Por gnì lascià pro ai cursc y por la valutaziun finala pol gnì fat avarëi credić de formaziun inće madoris tl monn dl laûr, documentà aladô, cualificaziuns profescionales arjuntes te scores profescionales y esperiënzes de autoformaziun cumprovades. Le collegium di insegnanć valutëia chisc credić por la creaziun de n percurs didatich personal che po inće gnì mudé o ascortè.

(4) Les scomenciadies che n’à nia sciöche fin chël de arjunje le titul dè dant tl coma 3 y che mëss jì a öna cun les direziuns de stüde dla scora respetiva, mëss gnì concordades aladô dl prinzip de sussidiarité cun les scomenciadies che é sön le program dles agenzies de formaziun permanënta dades dant tla lege di 7 de novëmber dl 1983, n. 41.

(5) Les scores po promöie scomenciadies de informaziun y d’ajornamënt spezifiches por i geniturs dles scolares y di scolars.

(1) Les scores se fistidiëia de düć i ademplimënć che reverda la cariera scolastica dles scolares y di scolars y regolëia, tignin cunt dles normes varëntes, les iscriziuns, les frecuentaziuns, les zertificaziuns, la valutaziun y i provedimënć disciplinars aladô de ći che é odü danfora dal statut dles scolares y di scolars. Implü regolëia les scores inće le reconescimënt di stüdi fać tla Talia y foradecà por podëi jì inant cun i stüdi, la valutaziun di credić y di debić scolastics y de formaziun y la partezipaziun a proieć nazionai y internazionai.

(2) Ales scores ti vëgnel atribuì les funziuns che reverda l’aministraziun dl bilanz y la gestiun dl patrimone y dles strotöres. Cun regolamënt d’esecuziun vëgnel stabilì les modalitês y les inćiaries de contabilité che reverda l’atuaziun de ordinns y cumpres sciöche inće l’atuaziun de spëises en economia.

(3) Dal 1. de setëmber dl 2000 inant ti vëgnel atribuì ales scores dötes les competënzes tl ćiamp dl status iuridich y dl tratamënt economich dl personal insegnant tut fora:

1. la formaziun dles gradatöres por l’assunziun dl personal insegnant; 8)
   
2. l’assunziun dl personal insegnant cun n contrat a tëmp indeterminé;
   
3. la mobilité fora de scora y l’adoranza dl personal che va sura l’organich funzional dla scora fora;
   
4. les autorisaziuns por utilisaziuns y por esenziuns por chëres ch’al é preodü n contingënt provinzial; delegaziuns, utilisaziuns y trasferimënć fora dal organich;
   
5. le paiamënt de profić al personal insegnant y diretif;
   
6. le tratamënt de previdënza y de ponsiun dl personal insegnant y diretif;
   
7. le reconescimënt di sorvisc y dl svilup dla cariera.
   

(4) Les normes varëntes por ći che reverda i provedimënć disciplinars ti confrunć dl personal insegnant resta impé.

(5) I provedimënć tuć dales scores devënta definitifs chinesc dis do süa publicaziun sön la tofla por i avisc dla scora, tut fora chi che reverda i provedimënć disciplinars por le personal, les scolares y i scolars. Düć chi che é tocà po fà recurs pro l’organn che à tut le provedimënt anter chësc terminn. Sön le recurs mëssel gnì tut na dezijiun anter trënta dis; do che chësc terminn é tomè devënta le provedimënt definitif. Inće do ch’al é gnü tut na dezijiun sön le recurs devënta le provedimënt definitif.

(1)  Pro les entrades dles scores alda, tan inant che ai ti speta aladô dles normes varëntes:

1. les assegnaziuns dla Provinzia;
   
2. les assegnaziuns di comuns;
   
3. les tasses scolastiches determinades dala Junta provinziala y i contribuć dles scolares y di scolars;
   
4. i contribuć de d’atri ënć y istituziuns, de aziëndes o de privać;
   
5. les entrades che vëgn da convenziuns stlütes jö dales scores o da alienaziuns de bëgns a desposiziun;
   
6. les donaziuns, les arpejuns y i legać, les contribuziuns y la bunaman;
   
7. vigni atra sort d’entrada economica.
   

(2) Pro les assegnaziuns dla Provinzia por le finanziamënt dles ativitês scolastiches vëgnel desfarenzié danter assegnaziuns ordinares y straordinares. Les assegnaziuns vëgn fates aladô di criters stabilis dala Junta provinziala.

(3) La Junta provinziala stabilësc les assegnaziuns ordinares sön la basa de parametri ogetifs por la determinaziun di bojëgns tignin cunt dla grandëza y dla complessité dla singola scora.

(4) Les assegnaziuns straordinares dess curì les spëises nia preodüdes o sorvì por la realisaziun de proieć particolars.

(5) La Provinzia y i Comuns ti garantësc tl ćiamp de sües competënzes a dötes les scores l’atrezadöra de basa por assiguré le funzionamënt regolar dl’ativité scolastica.

(6) Les assegnaziuns ordinares dla Provinzia vëgn atribuides zënza degun ater lian de destinaziun co chël dl’adoranza prioritara por l’eserzize dles ativitês d’istruziun, de formaziun y d’orientamënt che alda pro vigni sort de scora y pro vigni direziun de stüdi.

(6/bis) Les scores che vëgn regolamentades da chësta lege surantol dal 1. de jená dl 2017 la contabilité de dërt zivil y aplichëia les desposiziuns corespognëntes che é tl decret legislatif di 23 de jügn dl 2011, n. 118, y mudaziuns suandëntes. 9)

(6/ter) Cun regolamënt d’esecuziun vëgnel stabilí les desposiziuns por la gestiun finanziara y aministrativa contabla dles scores, tl respet dles desposiziuns preodüdes dal coma 6/bis sciöche ince les normes transitores por la surantuta dl sistem de contabilité corespognënt. 9)

(7) Un o plü collegiums de control nominà dal intendënt scolastich competënt controlëia sce l’aministraziun y la contabilité é en regola. I collegiums é metüs adöm da personal dla provinzia cualifiché tl ćiamp aministratif y contabl o da porsones espertes da defora inćiariades aposta. I criters y les modalitês de funzionamënt vëgn stabilis cun regolamënt d’esecuziun dè dant tl coma 6/ter. 10)

(8) 11)

(9) Por l’efiziënza y l’economizité dla gestiun dles ressurses finanziares po l’aministraziun provinziala surantó diretamënter singoles spëises che é liades al’ativité dla scora. La Junta provinziala stabilësc les sorts de spëises. Implü se fistidiëia la Provinzia dla manutenziun straordinara dles scores altes.

(1) I sorvisc che va debojëgn por le funzionamënt dles scores, tolon ite l’aredamënt, i cosć de gestiun y i mesi didatics, bele de competënza di comuns, po gnì surantuć daldöt o en pert dala Provinzia do avëi stlüt jö n’acordanza cun la rapresentanza di comuns aladô dles normes provinziales sön les finanzes di ënć teritoriai.

(2) Tl’acordanza preodüda tl coma 1 vëgnel stabilì les condiziuns y les modalitês por le passaje dl personal y di sorvisc relatifs sciöche inće les conseguënzes sön les finanzes di comuns.

(3)  Le passaje dl personal comunal ala Provinzia vëgn fat tignin cunt dl regolamënt sön la mobilité danter i ënć preodü tl contrat coletif intersetorial. La Junta provinziala é autorisada da aumentè le contingënt de personal provinzial dles unitês organiches corespognëntes.

(4) La spëisa implü a ćiaria dla Provinzia che vëgn a se le dè cun le passaje dl personal di comuns y di atri sorvisc nominà dessura vëgn curida dala mëndra spëisa por le trasferimënt dles finanzes di ënć teritoriai aladô dl coma 1. Les mudaziuns de compensaziun danter les unitês de basa dl bilanz che reverda les finanzes di ënć locai y i sorvisc dà dant tl coma 1, sciöche inće les mudaziuns coliades al plann de gestiun vëgn desponüdes dal assessur provinzial por les finanzes y le bilanz. 12)

(1) Adöm al’acuisiziun dla personalité iuridica y dl’autonomia da pert dles singoles scores ciafa les direturies y i direturs dles scores che à frecuentè n curs de formaziun aposta, aladô dles desposiziuns varëntes, la cualifica de dirigënt. La cualifica de dirigënt vëgn te vigni caje atribuida dal 1. de setëmber dl 2000 inant inće tl caje che les scores, aplican le pröm plann de repartiziun dles scores, ciafes la personalité iuridica pormò do la data odüda danfora dal articul 2, coma 4. 13)

(2) La direturia o le diretur dla scora se fistidiëia de na gestiun unitara dla scora, é süa rapresentanza legala y à la competënza por i raporć cun i sindacać. La direturia o le diretur é a će dl personal che ti é gnü assegné ala scora autonoma dala Provinzia y dai Comuns.

(3) La direturia o le diretur tol provedimënć por garantì la cualité di prozesc de formaziun, por miorè les condiziuns cheder dl imparè y por promöie la colauraziun dles ofertes culturales, profescionales, soziales y economiches te scora y tl ambiënt incëria. Insciö pol gnì realisé l’eserzize dl dërt de istruziun dles scolares y di scolars, le dërt dla liberté d’insegnamënt, da capì inće sciöche liberté de inrescida y de inovaziun metodich-didatica y l’eserzize dla liberté educativa dles families, sciöche dërt primar.

(4) Tl respet dles competënzes di organns colegiai dla scora ti speta ala direturia o al diretur dla scora competënzes autonomes de direziun, de coordinamënt y de valorisaziun dles ressurses umanes. En conformité cun le plann dl’oferta formativa, cun les desposiziuns varëntes y cun i prinzips y i criters stabilis dal contrat coletif ti assegnëia la direturia o le diretur dla scora i dovëis de sorvisc al personal dla scora.

(5) Sön la basa di criters generai fać fora dal consëi d’istitut stabilësc la direturia o le diretur dla scora l’orar de sorvisc dla scora, l’orar de daurida al publich y la partiziun dl orar de laûr por le personal dla scora preodü dal contrat coletif conscidran les nezescitês dla scora y i bojëgns dla comunité locala.

(6) La direturia o le diretur dla scora organisëia les ativitês dla scora aladô di criters de na formaziun efiziënta y efetiva. Ara o al à inće la responsabilité di resultać arjunć che vëgn valutà tignin cunt dla particolarité de sües funziuns.

(7) La direturia o le diretur dla scora surantol les funziuns aministratif-contables dla Junta esecutiva dada dant tl articul 8 dla lege provinziala di 18 d’otober dl 1995, n. 20, tut fora les competënzes spezifiches surandades al responsabl aministratif o ala responsabla aministrativa te chësta materia.

(8) La direturia o le diretur dla scora à la competënza de autorisé l’utilisaziun de locai dla scora por ativitês fora dla scora. Sce l’adoranza dl frabicat dla scora o di implanć dla scora por ativitês extrascolastiches vëgn refodada spo pol gnì fat recurs por i imobii de proprieté dla provinzia al assessur provinzial competënt por le patrimone y por i atri imobii al ënt proprietar che tol spo na dezijiun definitiva. Por i imobii de proprieté dla provinzia él l’assessur provinzial por le patrimone che tol na dezijiun definitiva do avëi aldì les assessuries y i assessurs competënć.

(9) Cun la inćiaria de direturia o diretur de scora n’é nia compatibles les inćiaries de ombolta o ombolt de n comun, de assessuria o assessur de n comun cun plü de 20.000 abitanć, de presidënta o presidënt dles comunitês raionales, de aziëndes comunales o de unitês sanitares locales. La direturia o le diretur de scora che eserzitëia un di ofizi nominà dessura vëgn colochè o colocada tl aspetanza nia paiada tratan döt le tëmp de so mandat. 14)

(10) Le pröm iade che chësta lege vëgn aplicada ti confrunć de direturies o direturs de scora che eserzitëia bele al 1. de setëmber dl 2000 n mandat politich che n’é nia compatibl cun la inćiaria de dirigënt aladô dl coma 9, ne vëgn chësc coma nia apliché por la dorada dl mandat. 14)

(1) I organns colegiai dla scora garantësc l’efiziënza dl’autonomia dles scores tl cheder dles normes che regolëia les competënzes y la composiziun.

(2) La direturia o le diretur dla scora eserzitëia les funziuns dades dant tl articul 13 tl respet dles competënzes di organns colegiai.

(3) Le personal insegnant é inćiarié y responsabl dla proietaziun y dl’atuaziun dl prozès dl insigné y dl imparè.

(4) La porsona che é responsabla dl’aministraziun surantol les funziuns de coordinamënt di sorvisc de secretariat, de contabilité y di sorvisc ausiliars tl cheder dl’unité de conduziun che ti speta ala direturia o al diretur dla scora.

(5) I profii profescionai dl personal nia insegnant y les cualificaziuns relatives vëgn definides danü por i adatè ales nezescitês dles scores autonomes. Inće cun scomenciadies autonomes contribuësc les scores ala formaziun culturala y profescionala spezifica de so personal.

(6) Le personal dla scora, i geniturs, les studëntes y i studënć tol pert al’atuaziun y al svilup dl’autonomia tl cheder dles responsabilitês respetives.

(1) La Junta provinziala stabilësc vigni trëi agn do avëi aldì i sindacać döt l’organich dles funziuns provinziales dl personal diretif, insegnant y educatif sciöche inće aministratif y assistënt.

(2) L’organich complessif dl personal insegnant tol inće ite posć da adorè por l’integraziun de scolares y scolars cun handicap, por scomenciadies complementares y integratives, inće en referimënt al articul 6, coma 3, lëtra d), por ativitês de sostëgn di prozesc educatifs y formatifs, por le svilup dl’inovaziun y dla sperimentaziun, por intervënć de prevenziun y de recuperada dles manćianzes dl ademplimënt dl dovëi scolastich.

(3) Tl cheder dl organich complessif dè dant tl coma 1 determinëia i intendënć scolastics competënć i organics funzionai dles singoles scores sön la basa de criters dà fora dala Junta provinziala.

(1) La Junta provinziala regolamentëia la definiziun di organics dl personal ispetif, diretif y insegnant dles scores tl respet di criters di comesc 2, 3 y 4. Por garantì la continuité didatica dl personal insegnant prevëiga la Junta provinziala la dorada de de plü agn di provedimënć che reverda l'esenziun, l'adoranza, la delegaziun y le laûr a tëmp parzial dl personal insegnant y l'assegnaziun definitiva di posć. La Junta provinziala stabilësc inće i terminns por la presentaziun dles domandes por podëi stè demez n ann intier. 15)

(2) Por le sostëgn y l'integraziun de scolares y scolars cun handicap vëgnel conzedü na dotaziun de personal insegnant de sostëgn tla mosöra de un n insegnant vigni 100 scolares y scolars. La Junta provinziala stabilësc les condiziuns y i limić por les assunziuns dl personal insegnant de sostëgn cun contrat a tëmp determiné, inće desvian dal raport danter personal insegnant y scolares y scolars che vëgn odü danfora da chësc coma, sce tratan le decurs dl ann de scora vëgnel a se le dè la nezescité de sostignì scolares y scolars cun bojëgns educatifs particolars.

(3) La Junta provinziala definësc les modalitês y i criters por l'assegnaziun de personal insegnant cualifiché por scemplifiché l'inserimënt dles scolares y di scolars cun na situaziun de imigraziun doìa tl sistem formatif y por alisiré l'aprendimënt dl lingaz todësch, talian o ladin, por chël che al vëgn dantadöt tignì cunt dl bojëgn de alfabetisaziun.

(4) La Junta provinziala definësc les modalitês por mëte sö tles direziuns raionales catedres verticales por l'insegnamënt tla scora elementara y mesana de chëstes materies: educaziun fisica y sportiva, inglesc, religiun, talian respetivamënter todësch sciöche secundo lingaz, y tles localitês respetives, ladin.

(5) Le personal insegnant che é gnü detlarè permanentemënter nia adatè al insegnamënt vëgn inćiarié cun compić aministratifs tl cheder dla aministraziun scolastica corespognënta. Chësc vëgn fat cun i posć dl organich dl personal aministratif dla Provinzia detlarà nia desponibli por l'assunziun de personal aministratif.

(6) Suraprò al personal assegné po les scores dla provinzia adorè mesi finanziars de so bilanz por stlüje jö, por periodes determinades, contrać d’esecuziun di laûrs cun porsones espertes de materies y ativitês nia obligatories. Insciö déssel gnì porte ite o porvè fora materies d’insegnamënt nöies o metodes inovatives, amplié y perfezionè l'oferta formativa o tignì cunt de bojëgns particolars lià a dificoltês particolares y al'inserimënt de scolares y scolars de families che é imigrades dan da püch. Les desposiziuns dades dant tl articul 17/ter dla lege provinziala di 31 d’agost dl 1974, n. 7, y mudaziun suandëntes resta impé. 16)

(1)  La Junta provinziala aprovëia i modì de diplom por les scores mesanes y scores altes y les zertificaziuns por les scores altes. 19)

(1) La Junta provinziala po promöie proieć che à sciöche fin chël de inrescì sön inovaziuns poscibles di ordinamënć di stüdi, süa articolaziun y dorada.

(2) Por i proieć dà dant tl coma 1 mëssel gnì damanè le consëns dl Ministêr por l’istruziun publica.

(3) Al ti vëgn reconesciü la validité totala ai stüdi fać da scolares y scolars tl cheder di proieć dà dant tl coma 1, aladô di criters stabilis dala Junta provinziala cun le consëns dl Ministêr por l’istruziun publica.

(1) Ala realisaziun dl'oferta de formaziun dl sistem de formaziun scolastich y profescional dla provinzia porta inće pro les scolines y les scores privates che vëgn parificades cun provedimënt dl intendënt dles scores competënt.

(2) La parificaziun ti po gnì dada ales scolines y ales scores privates che corespogn al ordinamënt dles scores general dla provinzia, ademplësc la domanda de formaziun dles families y mostra sö i recuisić de cualité odüs danfora dal coma 3. Les scolines y les scores parificades pîta n sorvisc publich y ares tol sö dötes les mitans y düć i mituns, les scolares y i scolars, inće chi cun handicap o te condiziuns de svantaje por chi che al vëgn fat domanda de iscriziun, a condiziun che al vëgnes azetè le proiet de formaziun corespognënt. L'Intendënza competënta controlëia sce i recuisić por la parificaziun é presënć y sce chisc döra inant.

(3) La parificaziun ti vëgn conzedüda ales scolines y ales scores privates che à chisc recuisić:

1. n proiet de formaziun che tëgn cunt di prinzips dla Costituziun y dl Statut de autonomia;
   
2. n plann dl’oferta formativa che corespogn ales desposiziuns varëntes;
   
3. n’atestaziun dla titolarité dla scolina o dla scora privata;
   
4. la publizité di bilanc;
   
5. la desponibilité de locai, aredamënć y mesi didatics che corespogn ales normes varëntes;
   
6. l’istituziun de organns colegiai che garantësc la partezipaziun democratica;
   
7. l’iscriziun de dötes les scolares y düć i scolars, por chi che i geniturs se le damana, mëtü danfora che ai o ares ais n titul de stüde varënt por se scrì ite ala tlassa che ai o ares ô frecuentè;
   
8. l’aplicaziun dles normes por jì para cun les mitans y i mituns, les scolares y i scolars cun handicap o te condiziuns de svantaje;
   
9. la costituziun organica de cursc intiers; la parificaziun ne po nia ti gnì conzedüda a singoles tlasses, ater co sce al vëgn metü sö gradualmënter cursc intiers nüs pian ia dala pröma tlassa;
   
10. le personal insegnant, les colaboradësses pedagogiches y i colaboradus pedagogics che à i titui de stüde y l’abilitaziun scrić dant aladô dles desposiziuns respetives varëntes.
    

(4) Les scolines y les scores parificades é sotmetüdes ala valutaziun di prozesc y di resultać tres le sistem de valutaziun dla Provinzia aladô di standarg stabilis dal ordinamënt dles scores varënt.

(5) Les scolines y les scores privates che ne ademplësc nia i recuisić por la parificaziun dada dant te chësc articul po gnì reconesciüdes y promoiüdes aladô de criters stabilis dala Junta provinziala, a condiziun che ares se tëgnes ai prinzips dl ordinamënt dles scores dla Provinzia varënt. 21)

(1) Ćina ala fin de novëmber de vigni ann elaborëia les repartiziuns provinziales competëntes por le sport te scora - tl respet di programs plurienai de svilup - le plann por le sport te scora dl ann che vëgn; chësc mëss gnì fat tl cheder di stanziamënć a desposiziun tl bilanz de previjiun dl eserzize suandënt y tl respet dles previjiuns dl bilanz plurienal. Le plan vëgn aprovè dala Junta provinziala. 22)

(1) Dötes les autorisaziuns y les aprovaziuns che reverda les ativitês de competënza dles scores vëgn abolides.

(1) Chëstes desposiziuns vëgn abrogades:

1. 1. i articui 5, 16 y 17 dla lege provinziala di 29 d’aurì dl 1975, n. 22;
      
   2. la lege provinziala di 17 d’agost dl 1979, n. 13;
      
   3. l’articul 15 dla lege provinziala di 30 de jügn dl 1987, n. 13;
      
   4. l’articul 4, comesc 1, 2, 3 y l’articul 5, coma 6, i articui 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 y 20 dla lege provinziala di 7 de dezëmber dl 1993, n. 25;
      
   5. l’articul 15, comesc 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 y 10, l’articul 16 y l’articul 24/bis dla lege provinziala di 18 d’otober dl 1995, n. 20;
      
   6. l’articul 6 dla lege provinziala di 14 de jenà dl 1982, n. 2;
      
   7. la lege provinziala di 6 de dezëmber dl 1976, n. 49;
      
   8. l’articul 75, coma 4 dla lege provinziala di 26 d’aurì dl1980, n. 8;
      
   9. la pröma pert dl coma 2, sciöche inće i comesc 4 y 5 dl articul 3 dla lege provinziala di 16 d’otober dl 1992, n. 37; 24)
      
   10. l’articul 21/sexies, coma 5 dla lege provinziala di 30 de jügn dl 1983, n. 20.
       

(2) Chëstes desposiziuns vëgn mudades:

1. tl articul 22, coma 3 dla lege provinziala di 7 de dezëmber dl 1993, n. 25 les parores “e per l’attuazione di progetti pedagogico-didattici nella scuola” vëgn straihades;
   
2. tl articul 17, coma 2 dla lege provinziala di 31 d’agost dl 1974, n. 7 vëgn les parores “ed alle scuole” straihades.
   

Chësta lege gnarà publicada tl Boletin Ofizial dla Regiun. Vignun a chël ch’al ti speta é oblié da la respetè y da la fà respetè sciöche lege dla Provinzia.